Wat is de oorzaak van terugkerende urineweginfecties?

Urineweginfecties (UWI’s) kunnen ongelooflijk oncomfortabel en frustrerend zijn, vooral wanneer ze steeds terugkeren. Maar waarom keert een UWI steeds terug?

Dokter bestudeert blaas infectie

Wat is een UWI?

UWI’s tasten de urinewegen aan, met name de blaas (cystitis of blaasontsteking), plasbuis (uretritis of plasbuisontsteking) en de nieren (nierontsteking).1 De meeste infecties bevinden zich in de onderste urinewegen (blaas en plasbuis);2 nierontstekingen komen minder vaak voor. Dit zijn enkele veelvoorkomende symptomen:

  • een grote en frequente drang om te plassen;
  • een pijnlijk of branderig gevoel tijdens het plassen;
  • troebele, bloederige of stinkende urine.3

Sommige mensen zijn vatbaarder voor urineweginfecties, en je vraagt je misschien af: waarom keert een urineweginfectie steeds terug?

Inschrijven voor email

Levensstijlfactoren die ervoor zorgen dat een UWI steeds terugkeert

Bepaalde risicofactoren in je levensstijl kunnen leiden tot terugkerende urineweginfecties. Enkele voorbeelden:

  • geparfumeerde producten rondom je geslachtsdelen gebruiken;
  • je urine ‘ophouden‘;
  • onvoldoende water drinken;
  • niet van voren naar achteren afvegen na het toiletbezoek, waardoor er bacteriën in je urinewegen kunnen terechtkomen;
  • ondergoed in synthetische materialen of strakke kledij aan je onderlichaam dragen,4 waardoor de geslachtsdelen niet schoon en droog blijven;5
  • veel tampons gebruiken;6
  • vaak geslachtsgemeenschap hebben;7
  • een nieuwe seksuele partner hebben;8
  • en pessarium of condooms met een zaaddodende stof gebruiken.9
Medische conditie

Medische factoren die ervoor kunnen zorgen dat een UWI terugkeert

Naast de hierboven genoemde levensstijlfactoren zijn er ook een paar medische factoren die ervoor kunnen zorgen dat een UWI terugkeert:

  • voorgeschiedenis van UWI’s in de premenopauze of jeugd;
  • voorgeschiedenis van UWI’s in de familie;
  • vulvovaginale atrofie10 (vaginawand wordt dunner, droogt uit en ontsteekt);11
  • bepaalde aandoeningen, zoals nierstenen, die de urinewegen blokkeren;
  • een onvermogen om je blaas volledig te ledigen;
  • diabetes;
  • een verzwakt immuunsysteem;
  • een uitgezette prostaat;
  • een katheter (een slangetje in je plasbuis om je urine af te voeren);12
  • constipatie bij kinderen – UWI’s, terugkerende of andere, kunnen bij kinderen tot complicaties leiden. Raadpleeg dus steeds een medisch deskundige als je denkt dat je kind een urineweginfectie heeft;13
  • een zwangerschap – tijdens een zwangerschap verspreidt de UWI zich vaker naar de nieren, wat tot complicaties kan leiden. Raadpleeg dus altijd een arts als je zwanger bent en denkt dat je een UWI hebt;
  • darmincontinentie;
  • menopauze (wanneer een vrouw geen maandstonden meer heeft en er hormonale veranderingen optreden);
  • medische ingrepen aan de urinewegen;
  • een verandering in de bacteriën in je vagina (een vagina bevat van nature goedaardige bacteriën die ziektes voorkomen) door een zwaar antibioticagebruik;14
  • de vrouwelijke anatomie – vrouwen hebben een kortere plasbuis die zich dichter bij de anus (achterwerk) bevindt, waardoor bacteriën er gemakkelijker kunnen binnendringen;
  • afwijkingen aan de urinewegen.15
Terugkerende UWI stoppen

Complicaties en wat je kunt doen om te voorkomen dat UWI’s terugkeren

Terugkerende UWI’s worden bij vrouwen gedefinieerd als twee of meer UWI’s binnen de zes maanden, of vier of meer binnen een jaar, en kunnen tot complicaties leiden.16 Dan hebben we het over:

  • een nierontsteking;
  • abcessen op de nieren;
  • een gestoorde nierfunctie;
  • nierfalen;
  • urosepsis17 (een bloedvergiftiging in de nieren).18

Het is daarom uiterst belangrijk dat je je zorgverlener raadpleegt als je denkt dat je leidt aan terugkerende UWI’s. Ondertussen kun je de volgende stappen nemen om te voorkomen dat UWI’s terugkeren:

  • neem D-mannose of veenbestabletten (voor vrouwen jonger dan 65);
  • drink veel water;
  • ga zo snel mogelijk plassen nadat je seks hebt gehad;19
  • stap over op maandverband als je een UWI tijdens je maandstonden hebt, en verschoon het regelmatig;20
  • verander je levensstijl: vermijd cafeïne en alcohol21, en zorg ervoor dat je meer vitamine C opneemt;22
  • ga niet in zee zwemmen23 en spoel je grondig af nadat je in een zwembad gezwommen hebt (chloor kan de urinewegen irriteren).24

Je kunt ook overwegen om incontinentieproducten te gebruiken om je symptomen te behandelen als je last hebt van lekkages. Probeer het iD-assortiment van dermatologisch goedgekeurde, comfortabele en discrete verbanden en broekjes. We hopen dat je met deze uitleg en tips beter begrijpt waarom een UWI terugkeert en hoe je de aandoening kunt voorkomen.

Inschrijven voor email

Bronnen

1 “Urinary tract infections (UTIs)”, NHS, 18 November 2020, Bron: https://www.nhs.uk/conditions/urinary-tract-infections-uti/
2 “Urinary tract infection (UTI)”, Mayo Clinic Staff, n.d., Bron: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-tract-infection/symptoms-causes/syc-20353447
3 “What to know about urinary tract infections”, James McIntosh, 6 November 2018, Bron: https://www.medicalnewstoday.com/articles/189953
4 “Urinary tract infections in adults”, NHS, 12 December 2017, Bron: https://www.nhs.uk/conditions/urinary-tract-infection-adults/pages/introduction.aspx/amp/#causes
5 “Urinary tract infections (UTIs)”, NHS, 18 November 2020, Bron: https://www.nhs.uk/conditions/urinary-tract-infections-utis/
6 “What to know about urinary tract infections”, James McIntosh, 6 November 2018, Bron: https://www.medicalnewstoday.com/articles/189953
7 “Risk factors and predisposing conditions for urinary tract infection”, Oscar Storme, José Tirán Saucedo, Arturo Garcia-Mora, Manuel Dehesa-Dávila, and Kurt G. Naber, 2 May 2019, Bron: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6502981/
8 “Urinary tract infection (UTI)”, Mayo Clinic Staff, n.d., Bron: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-tract-infection/symptoms-causes/syc-20353447
9 “Urinary tract infections (UTIs)”, NHS, 18 November 2020, Bron: https://www.nhs.uk/conditions/urinary-tract-infections-utis/
10 “Risk factors and predisposing conditions for urinary tract infection”, Oscar Storme, José Tirán Saucedo, Arturo Garcia-Mora, Manuel Dehesa-Dávila, and Kurt G. Naber, 2 May 2019, Bron: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6502981/
11 “Vaginal atrophy”, Mayo Clinic Staff, n.d., Bron: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/vaginal-atrophy/symptoms-causes/syc-20352288
12 “Urinary tract infections in adults”, NHS, 12 December 2017, Bron: https://www.nhs.uk/conditions/urinary-tract-infection-adults/pages/introduction.aspx/amp/#causes
13 “Urinary tract infections (UTIs)”, NHS, 18 November 2020, Bron: https://www.nhs.uk/conditions/urinary-tract-infections-utis/
14 “What to know about urinary tract infections”, James McIntosh, 6 November 2018, Bron: https://www.medicalnewstoday.com/articles/189953
15 “Urinary tract infection (UTI)”, Mayo Clinic Staff, n.d., Bron: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-tract-infection/symptoms-causes/syc-20353447
16 Ibid
17 “What are the complications?”, NICE, June 2021, Bron: https://cks.nice.org.uk/topics/urinary-tract-infection-lower-women/background-information/complications/
18 “What Is Urosepsis?”, Dan Brennan, 7 June 2021, Bron: https://www.webmd.com/a-to-z-guides/what-is-urosepsis