Wat is het verband tussen bedplassen en ADHD?

ADHD (attention deficit hyperactivity disorder) is een aandoening die relatief vaak voorkomt en het gedrag van een persoon beïnvloedt. Ze kan aan het licht komen tijdens de kindertijd, met name wanneer een kind naar school begint te gaan.1 Uit onderzoek blijkt dat wereldwijd ca. 2% tot 7% van de mensen ADHD heeft.2 Er zijn veel tekenen die erop kunnen wijzen dat een kind last heeft van ADHD, zoals zich moeilijk op taken kunnen concentreren en niet goed op zijn of haar beurt kunnen wachten of delen.3 Bedplassen hoort ook in dat rijtje thuis.4 In dit artikel lees je waarom, en hoe je de combinatie van deze problemen bij kinderen kunt aanpakken.

Wat bedoelen we met ADHD?

ADHD (Attention deficit hyperactivity disorder) is een aandoening die doorgaans wordt vastgesteld voor het twaalfde levensjaar, als dat nog niet gebeurd is toen het kind naar school begon te gaan.5 Het is een neurologische ontwikkelingsstoornis, wat betekent dat het de ontwikkeling van de hersenen aantast. Ze wordt gekenmerkt door een gedragspatroon dat een kind in de meeste situaties beïnvloedt.6 Naarmate het kind ouder wordt, kunnen de symptomen veranderen. De belangrijkste tekenen van ADHD blijven echter onoplettendheid en hyperactiviteit.7 Die komen tot uiting in het volgende gedrag:

  • moeilijk kunnen focussen op een taak;
  • vergeetachtig zijn;
  • gemakkelijk afgeleid zijn;
  • moeilijk kunnen stilzitten;
  • anderen onderbreken.8

Hoewel de aandoening vaak voorkomt, is er weinig geweten over de oorzaken ervan. Er wordt echter wel vermoed dat ze een neurologische en/of genetische oorsprong heeft.9 Jammer genoeg is er geen vaste test om de diagnose van ADHD te stellen. Daarom zal je arts de ADHD-symptomen van de afgelopen zes maanden evalueren, een lichamelijk onderzoek doen, en de medische geschiedenis van je kind nagaan om eventuele andere oorzaken uit te sluiten.10

Bovendien is ADHD de meest voorkomende gelijktijdige aandoening bij kinderen met autisme. Omdat de symptomen gelijkaardig zijn, worden de twee aandoeningen soms met elkaar verward.11 Het is belangrijk om de hulp van een medische zorgverlener in te roepen wanneer je vermoedt dat je kind een of beide aandoeningen heeft, vooral wanneer je je zorgen maakt. Maar met de juiste aanpak kunnen mensen met ADHD en/of autisme een gelukkig en zinvol leven leiden.12

Wat is het verband tussen ADHD en bedplassen?

Zoals we al schreven, kunnen ADHD en bedplassen aan elkaar gelinkt worden; ongelukjes komen namelijk bijna drie keer vaker voor bij kinderen met ADHD.19 Hoewel het niet helemaal duidelijk is waarom, suggereert onderzoek dat het verband voortvloeit uit het feit dat ADHD een ontwikkelingsachterstand veroorzaakt in het centrale zenuwstelsel, waardoor kinderen de tekenen van een volle blaas niet herkennen.20 Ook het volgende kan meespelen:

  • een gebrek aan impulsbeheersing, waardoor een kind met ADHD niet merkt dat het naar het toilet moet;
  • een veranderd slaappatroon wegens hormonale veranderingen;
  • een verhoogd stressniveau;
  • gedragsveranderingen waardoor een kind de signalen van zijn lichaam niet herkent.21

Als je kind in bed plast, kan het gamma iD Comfy Junior soelaas bieden. De iD Comfy Junior Pants zijn geschikt voor kinderen van acht tot vijftien jaar. Ze zitten zoals normaal ondergoed en bieden een groot absorptievermogen, maximale discretie en comfort. We raden je ten zeerste aan om een arts te raadplegen. Hij of zij kan je tips geven om je kind verder te ondersteunen.

Wat valt onder de noemer van bedplassen?

Bedplassen komt heel vaak voor bij kinderen: ongeveer 15% van de kinderen ouder dan zeven jaar heeft er last van.13 Het kan in de familie zitten, maar de meeste kinderen en jongeren ontgroeien het wel.14 Er is sprake van enuresis nocturna (de wetenschappelijke term voor de aandoening), wanneer iemand ongewild plast tijdens het slapen.15 Bedplassen kan tal van oorzaken hebben:

We raden je aan om je huisarts te raadplegen als je je zorgen maakt over de gezondheid van je kind.

Zo ga je om met bedplassen veroorzaakt door ADHD

De combinatie van bedplassen en ADHD kan ouders heel wat kopzorgen bezorgen. Toch kun je tal van tips en tricks toepassen om met enuresis nocturna om te gaan, zoals:

  • je kind aanmoedigen om overdag voldoende te drinken, maar drankjes beperken naarmate bedtijd dichterbij komt;
  • frisdrank en drankjes met cafeïne zoals cola vermijden, want die kunnen de blaas stimuleren;
  • een plaswekker zetten;
  • een matrasbeschermer gebruiken en 's nachts een oefenbroekje aandoen, zoals de iD Comfy Junior Pants;
  • de vooruitgang opvolgen met een kalender om te zien hoe goed de aanpak werkt;22
  • een toiletplan opstellen om je kind eraan te herinneren dat hij of zij naar de signalen van zijn of haar lichaam moet luisteren;
  • je kind aanmoedigen om net voor bedtijd nog eens naar het toilet te gaan.23

Gewapend met deze tips zal je het leed veroorzaakt door bedplassen en ADHD zeker en vast kunnen verzachten.


Hoe kun je je matras beschermen tegen bedplassen?

Bij bedplassen (ook wel enuresis nocturna genoemd) verlies je ongewild urine terwijl je slaapt. 1Hoewel het aantal kinderen met deze aandoening daalt naarmate ze ouder worden, komt de aandoening nog steeds vrij vaak voor en treft ze ongeveer 21% van de vierenhalfjarigen. 2Maar ook oudere kinderen en volwassenen kunnen er last van hebben en dit kan erg frustrerend zijn. Het is immers niet altijd eenvoudig om je matras te beschermen tegen urineverlies. Lees onze tips om het nachtelijke urineverlies aan te pakken en je beddengoed droog te houden.

Wat is bedplassen?

Blaasproblemen komen vaak voor bij jonge kinderen die zindelijkheidstraining krijgen.3 Bedplassen neemt echter af naarmate ze ouder worden. Op een leeftijd van negenenhalf jaar plast slechts 8% van de kinderen nog in bed. Bij adolescenten daalt dat percentage naar ongeveer 3%, en bij volwassenen naar ongeveer 1%.4 Hoewel het vaak hoort bij opgroeien, kan enuresis nocturna ook andere oorzaken hebben:

  • De blaas rekt onvoldoende op om 's nachts urine vast te houden.
  • Er wordt 's nachts te veel urine geproduceerd.
  • Je wordt niet wakker wanneer je blaas vol is.5
  • Er is sprake van een hormonaal onevenwicht.
  • Je lijdt aan een urineweginfectie.
  • Je hebt diabetes.
  • Je bent geconstipeerd.6
  • De aandoening zit in de familie.7

Hoewel de meeste kinderen dit probleem ontgroeien, moet je altijd een arts raadplegen als je je zorgen maakt. Dat is in het bijzonder aanbevolen als je kind:

  • ouder is dan zeven jaar en nog steeds in bed plast;
  • opnieuw in bed begint te plassen terwijl hij of zij normaal gezien droog blijft;
  • pijn, meer dorst, rozige urine of harde stoelgang heeft of wanneer je kind snurkt.8

Hoe bescherm je je matras tegen urine?

Veel ouders en verzorgers vinden de extra was die bij bedplassen komt kijken frustrerend en misschien ook overweldigend, en dat is begrijpelijk. Er bestaan echter tal van oplossingen die het leven gemakkelijker maken:

  • Je kunt een plaswekker gebruiken, die ervoor zorgt dat het niet eens tot urineverlies hoeft te komen.9
  • Je kunt wegwerpmatrasbeschermers gebruiken, zoals iD Protect. Deze incontinentieproducten zijn speciaal ontworpen om ultieme zachtheid en een hoog absorptievermogen te bieden, voor een vredige en droge nachtrust. Je kunt ze tevens op ander meubilair gebruiken, zoals een stoel. Daardoor zijn ze dus ook nuttig voor volwassenen met urine-incontinentie.
  • Je kunt een waterdichte matrashoes van bijvoorbeeld vinyl gebruiken, die je gemakkelijk schoonveegt.
  • Je kunt dikke donsdekens vervangen door lichtere lakens, die sneller en gemakkelijker te wassen en te drogen zijn.
  • Je wast het beddengoed na een ongelukje best zo snel mogelijk.

Als de matras toch nat wordt, maak de plek dan schoon door de urine met een spons op te nemen en een klein beetje matrasreiniger aan te brengen. Je zou de matras ook kunnen stomen.10

Nog meer tips om bedplassen aan te pakken

Een andere manier om een matras tegen urine te beschermen, is door de oorzaak van het probleem aan te pakken en de symptomen van het bedplassen te verlichten. Probeer zeker eens het volgende:

  • Motiveer je kind en moedig hem of haar aan om de enuresis nocturna onder controle te krijgen. Geef een beloning wanneer hij of zij bijvoorbeeld een droge nacht heeft gehad, helpt bij het verschonen van nat beddengoed, of eraan denkt om vóór bedtijd naar het toilet te gaan.11
  • Verander jouw routine en/of die van je kind door:
    • vooral in de voormiddag en vroege namiddag te drinken – het is belangrijk om de hele dag gehydrateerd te blijven, maar beperk drankjes net voor het slapengaan;
    • regelmatig in de loop van de dag (ongeveer vijf tot zeven keer per dag) en net voor het slapengaan te plassen;
    • tweemaal voor bedtijd te plassen met ongeveer een halfuur tussen twee plasbeurten in, om er zeker van te zijn dat de blaas helemaal leeg is en er voldoende ruimte is om de urine die 's nachts geproduceerd wordt vast te houden.
    • Vermijd frisdranken en drankjes met cafeïne zoals koffie, thee en cola, want dat zijn diuretica (met andere woorden, ze doen je meer plassen) die de blaas kunnen irriteren.
    • Leg een droge pyjama en handdoeken klaar zodat je gemakkelijk kunt schoonmaken (of je kind dat zelf kan doen).12

    • Vermijd bepaalde voeding en drank zoals citrusvruchten en kunstmatige kleur-, smaak- en zoetstoffen, want die irriteren de blaas.13

  • Gebruik een geschikt incontinentieproduct, zoals iD Comfy Junior. Deze broekjes zien eruit als echt ondergoed en bieden tegelijkertijd een geweldig absorptievermogen, discretie en comfort.
  • Vermijd alcohol, want dat kan ervoor zorgen dat je 's nachts meer urine produceert. Door alcohol maakt je lichaam immers een kleinere hoeveelheid antidiuretisch hormoon aan, dat je nieren laat weten dat ze 's nachts minder hard moeten werken.14 Stoppen met roken kan ook helpen, want een chronische hoest kan leiden tot stressincontinentie, en sigarettenrook irriteert de blaas.15

Hopelijk helpen deze tips jou of je kind om vaker droge nachten te hebben. Als bedplassen dan toch nog eens voorvalt, kun je erop vertrouwen dat de matras beschermd is.