Veel aandoeningen kunnen de werking van de blaas verstoren en bijdragen aan een zwakke blaas en onverwacht urineverlies. Een recente toevoeging aan die lijst is COVID-19. Veelvoorkomende symptomen van een coronabesmetting zijn onder andere een aanhoudende hoest en kortademigheid of ademhalingsproblemen. Maar wat heeft dat in hemelsnaam te maken met je bekkenbodem?

Heb je al eens een hardnekkige hoest gehad? Dan begrijp je misschien beter wat er zich daar beneden afspeelt. Een hoestje of verkoudheid kan je vatbaarder maken voor accidenteel urineverlies. Bij een langdurige coronabesmetting kan dat effect echter veel sterker zijn. 

Maar maak je geen zorgen, je kunt er ook iets aan doen. Laten we eerst eens kijken wat er gebeurt wanneer we hoesten.

Het hoestmechanisme

1. Een hoest begint doorgaans met een snelle ademteug. Het middenrif en de tussenribspieren spannen op om lucht in de longen te zuigen.
2. De klep die de luchtstroom van en naar de longen controleert, sluit.
3. De buikspieren en de andere ademhalingsspieren trekken samen terwijl het middenrif ontspant. Daardoor stijgt de luchtdruk niet alleen in de longen, maar ook in de buikholte.
4. Ten slotte gaat de klep open en komt de lucht uit de longen vrij met een snelheid van ongeveer 120 km/u.

Het middenrif, de tussenribspieren en buikspieren spelen dus allemaal een essentiële rol in dit proces. (A. LoMauro en A. Aliverti, 2019)

Laten we nu eens bekijken welke rol de bekkenbodem speelt wanneer we hoesten of niezen.

Een cilinder onder druk

De buikholte is eigenlijk een cilinder onder druk. Onderaan heb je de bekkenbodem, het middenrif vormt het plafond, en de buik- en rugspieren vormen de wanden. Dit systeem werkt in synergie om het lichaam in evenwicht te houden.

De druk in de buikholte stijgt tijdens dagelijkse handelingen zoals duwen, trekken, rechtstaan, lachen en hoesten. (Yamasato et al. 2014)

De bekkenbodem

De bekkenbodem trekt samen als reactie op de verhoogde intra-abdominale druk (IAD). Dat is een reflexmechanisme, bedoeld om weerstand te bieden tegen de effecten van drukverschillen in de buikholte die ontstaan wanneer we hoesten, niezen, of iets zwaars tillen.

Verbazingwekkend genoeg kunnen de bekkenbodemspieren anticiperen op veranderingen in de intra-abdominale druk. Dat fenomeen wordt ook wel precontractie genoemd.

Soms is deze reflex van de bekkenbodem onvoldoende sterk of zelfs volledig afwezig. Dat kan leiden tot urineverlies wanneer de intra-abdominale druk plots of onverwacht stijgt.

Volgens onderzoek door Berghmans en Seleme (2020) wordt het belang van de precontractie van de bekkenbodem over het algemeen zwaar onderschat. Het is echter een belangrijk element dat we in acht moeten nemen wanneer we de bekkenbodemspieren trainen.

Doe de ‘knack’

Onderzoek heeft aangetoond dat we de bekkenbodem kunnen helpen weerstand te bieden tegen drukverschillen door de spieren sterk en actief op te spannen net voordat we opzettelijk hoesten of iets tillen waarvan we weten dat het zwaar is. Miller et al. (1998) noemen dit snel en strak opspannen van de bekkenbodemspieren de ‘knack’.

Deze strategie kan je zeker en vast helpen continent te blijven wanneer je een hoest of nies voelt opkomen, maar ook wanneer je ze toepast in het midden van een hoestbui.

Het is belangrijk dat je de bekkenbodem correct en op het juiste moment opspant. Twijfel je of je het goed doet? Lees dan mijn vorige artikels De bekkenbodem en Waarom moeite doen om je bekkenbodem te versterken? om er zeker van te zijn dat je de juiste spieren op de juiste manier opspant.

Doe de ‘knack’

Laten we de ‘knack’ samen even oefenen.

Als je de ‘knack’ kunt toepassen wanneer nodig, zou dat wel eens het verschil kunnen maken voor je zelfvertrouwen wanneer je te maken krijgt met een winters hoestje, verkoudheid of het COVID-19 virus. Deze techniek kun je gebruiken als aanvulling op je dagelijkse bekkenbodemoefeningen om continent te blijven en urineverlies te voorkomen.

Het is belangrijk dat je professionele hulp zoekt bij problemen die je levenskwaliteit beïnvloeden. Hoe sneller je dat doet, hoe groter de kans op een goede afloop. Bovendien voorkom je zo dat je toestand verslechtert.
In een notendop
Ik hoop dat je je nu zekerder voelt over de stappen die je kunt zetten om de gezondheid van je bekken te verbeteren. Het is belangrijk dat je zo snel mogelijk actie onderneemt om je symptomen te verhelpen en te voorkomen dat je aandoening verergert. Zoek altijd professionele hulp als je symptomen je levenskwaliteit beïnvloeden en/of eenvoudige zelfhulpmaatregelen niet baten.

---

Hallo. Ik ben Phillipa Butler, een gediplomeerde kinesist en gecertificeerde pilates- en yogadocent.
Mijn levensmotto is ‘beter voorkomen dan genezen’, en ik ben ervan overtuigd dat een programma van regelmatige, gepaste lichaamsbeweging de sleutel is tot een fittere, gezondere toekomst. Blaaszwakte benader ik op dezelfde manier, maar het kan wat lastiger zijn om te ontdekken wat voor jou werkt. Met de informatie en het advies in deze blog reik ik je hopelijk enkele handvatten aan om je gezondheid in eigen handen te nemen.