Zindelijkheidstraining kan lastig zijn voor ouders, want er komen regelmatig ongelukjes en spurtjes naar het toilet bij kijken. Vaak is het echter nog lastiger voor ouders van een kind met autisme. Daarom hebben we onze beste tips verzameld om het proces zo gemakkelijk mogelijk te maken.

Waarom en wanneer begin je het beste met zindelijkheidstraining?

Bij zindelijkheidstraining leer je je kind om de signalen te herkennen waarmee het lichaam aangeeft dat er een kleine of grote boodschap aankomt.¹ Neem de tijd en respecteer het tempo van je kind.Hoewel de meeste ouders eraan beginnen wanneer hun kind tussen achttien maand en 3 jaar oud is,² ligt het ‘perfecte’ moment om te starten niet vast.

Het belang van zindelijkheidstraining

Zindelijkheidstraining heeft naast het afscheid van luiers ook nog vele andere voordelen, zoals:

• onafhankelijkheid – zoals ouders maar al te goed weten dankzij de uitroep “ik kan het zelf!”, hebben peuters een diep verlangen om onafhankelijk te zijn;³
• gezonde gewoontes – je kindje leert de basis van persoonlijke hygiëne, zoals tandenpoetsen;
• leermogelijkheden – het leven wordt voor zowel de ouder als het kind gemakkelijker als je geen luiers meer hoeft te verversen.⁴

Tekenen dat je kind klaar is voor zindelijkheidstraining

Het kan moeilijk zijn om te weten wanneer je het beste aan de zindelijkheidstraining begint, maar dit zijn een paar tekenen waarop je kunt letten. Enkele voorbeelden:

• ze vertellen je wanneer hun luier ververst moet worden;
• het interval tussen het plassen in hun luier bedraagt minstens een uur;
• ze zijn zenuwachtig of verstoppen zich wanneer ze moeten plassen;⁵
• ze kunnen zichzelf aankleden;⁶
• ze kunnen goed stappen.⁷

Als je kind een of meerdere van deze tekenen vertoont, is hij waarschijnlijk klaar voor zindelijkheidstraining!

Zo maak je een kind met autisme zindelijk

In Europa heeft naar schatting 12,2% van de kinderen autisme,⁸ en als je kind autisme heeft, kan het langer duren om een toiletroutine te ontwikkelen.⁹ Bovendien voelen kinderen met autisme soms minder sociale drang om te zijn zoals de anderen, of zien ze er het nut niet van in om luiers in te ruilen voor het toilet.¹⁰ Toch zijn er bepaalde zaken die het proces kunnen vergemakkelijken.

Creëer de juiste omgeving

Bepaalde omgevingsfactoren kunnen je pogingen succesvoller maken. Probeer een moment te kiezen waarop thuis alles rustig is en je met je volledige aandacht aan de zindelijkheidstraining kunt werken.¹¹ Het kan helpen om, indien mogelijk, te wachten tot de zomermaanden, want dan draagt je peuter minder kleren.¹² Probeer ook eens deze tips:

• zorg ervoor dat het toilet een kalme plek is;
• haal alles weg wat voor afleiding kan zorgen;
• zorg ervoor dat de toiletruimte zo comfortabel mogelijk is – overweeg om een voetsteun, zijrelingen, of een kleinere toiletbril te plaatsen;
• leg alles op een hoogte die toegankelijk is voor je kind (bijv. zeep en handdoeken) om zijn onafhankelijkheid te stimuleren.¹³
• 70 tot 90% van de kinderen in het spectrum raakt overprikkeld;¹⁴ hou dus rekening met hun zintuiglijke behoeften: heeft de zeep een te sterke geur? Is het licht te fel? Enz.¹⁵

Een toiletroutine ontwikkelen en goede gewoontes aanleren

Probeer het volgende om een solide toiletroutine voor je kind te ontwikkelen:

• verschoon de luier van je kind in de badkamer of het toilet zodat hij/zij de ruimte associeert met toiletactiviteiten;
• laat iedereen die voor je kind zorgt (grootouders, oppassers, enz.) weten dat je aan de zindelijkheidstraining begonnen bent. Kinderen met autisme hebben routine nodig, en deze verandering kan hun gedrag beïnvloeden;
• geef je peuter extra doekjes, plastic zakjes en schone kleren mee wanneer je hem of haar naar de peuterklas brengt;
• observeer je kind om te zien of hij een patroon in zijn toiletgedrag vertoont. Probeer hem te volgen door hem op die momenten naar het toilet te brengen;
• gebruik steekkaarten om uit te leggen wat er gebeurt wanneer je kind naar het toilet gaat. Kinderen met autisme reageren goed op visuele prikkels;
• probeer zoveel mogelijk alles in dezelfde volgorde te doen, want kinderen met autisme reageren goed op herhaling;
• beloon je kind op een manier die bij hem past. Sommige kinderen met autisme reageren beter op een voorwerp dan op een sociale beloning (“goed gedaan”);
• vermijd verbale geheugensteuntjes, anders wordt je kind te afhankelijk van jouw signalen;
• als je kind niet bewust genoeg is, gebruik dan een zandloper als visuele hint om te voorkomen dat hij van het toilet gaat voordat hij klaar is;
• vermijd kinderachtige woorden om het toiletgebeuren te beschrijven – het kan verwarrend zijn voor kinderen met autisme als je steeds andere termen gebruikt;¹⁶
• ververs ondergoed zo snel mogelijk – dat helpt je kleine spruit om het ongemak van nat ondergoed na een ongelukje te associëren met de behoefte om te plassen;
• verhoog de vloeistofinname van je kind om hem vaker te doen plassen;¹⁷

Het kan ook helpen om over te schakelen op optrekluiers; die kan het kind gemakkelijk zelf aan- en uittrekken. Ons assortiment iD Comfy Junior is ideaal om een kind met autisme zindelijk te maken, want de producten zijn comfortabel en betrouwbaar.

Zindelijkheidstraining voor ’s nachts en darmcontrole

Darmcontrole en droge nachten komen vaak pas later dan blaascontrole. Wanneer het moment daar is, overweeg dan het volgende:

• sommige kinderen met autisme vinden stoelgang beangstigend omdat ze niet begrijpen wat er gebeurt. Probeer een leuk boek te lezen dat het proces uitlegt, zoals Over een kleine mol die wil weten wie er op zijn kop gepoept heeft;
• hanteer een vaste routine voor het slapengaan;
• laat je kind niet al te veel eten of drinken in het uur voor bedtijd;
• zet je kind op de wc voordat hij naar bed gaat;¹⁸
• gebruik ’s nachts beschermingsmiddelen (deze zijn ook handig voor lange autoritten). iD heeft een fantastisch aanbod van zachte bed- en stoelbescherming met een hoge beschermingsgraad.

We hopen dat deze tips je het nodige zelfvertrouwen hebben gegeven om aan de slag te gaan met de zindelijkheidstraining van je kind met autisme.

---

Bronnen

¹ “Toilet Training”, Stanford Children’s Health, n.d., Bron: https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=toilet-training-90-P02300
² “How to potty train”, NHS, 16 August 2018, Bron: https://www.nhs.uk/conditions/baby/babys-development/potty-training-and-bedwetting/how-to-potty-train/
³ “Emotional Growth Needed for Toilet Training”, healthychildren, 11 February 2009, Bron: https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/toddler/toilet-training/Pages/Emotional-Growth-Needed-For-Toilet-Training.aspx
⁴ “Benefits of Toilet Training in Child Care”, Kids World Kindy, n.d., Bron: https://www.kidsworldkindy.com.au/benefits-of-toilet-training/
⁵ “How to potty train”, NHS, 16 August 2018, Bron: https://www.nhs.uk/conditions/baby/babys-development/potty-training-and-bedwetting/how-to-potty-train/
⁶ “Developmental milestone: Toilet training (age 2)”, Darienne Hosley Stewart, n.d., Bron: https://www.babycenter.com/child/development/developmental-milestone-toilet-training-age-2_63952
⁷ “Toilet Training”, Stanford Children’s Health, n.d., Bron: https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=toilet-training-90-P02300
⁸ “Autism Spectrum Disorders in the European Union (ASDEU)”, Manuel Posada de la Paz, 12 September 2018, Bron: http://asdeu.eu/wp-content/uploads/2016/12/ASDEUExecSummary27September2018.pdf
⁹ “Toileting – a guide for parents and carers”, National Autistic Society, 14 August 2020, Bron: https://www.autism.org.uk/advice-and-guidance/topics/behaviour/toileting/parents
¹⁰ Ibid
¹¹ “Toilet Training”, iHV Parent Tips, n.d., Bron: https://www.foundationyears.org.uk/files/2014/10/PT_Toilet-Training_V4.pdf
¹² Ibid
¹³ “Toileting – a guide for parents and carers”, National Autistic Society, 14 August 2020, Bron: https://www.autism.org.uk/advice-and-guidance/topics/behaviour/toileting/parents
¹⁴ “Tackling problems with toilet training autistic children”, Alina Lynden, n.d., Bron: https://www.eric.org.uk/blog/tackling-problems-with-toilet-training-autistic-children
¹⁵ “Toileting – a guide for parents and carers”, National Autistic Society, 14 August 2020, Bron: https://www.autism.org.uk/advice-and-guidance/topics/behaviour/toileting/parents
¹⁶ Ibid
¹⁷ “Seven toilet training tips that help nonverbal kids with autism”, autism speaks, 12 February 2016, Bron: https://www.autismspeaks.org/expert-opinion/seven-toilet-training-tips-help-nonverbal-kids-autism
¹⁸ “Toileting – a guide for parents and carers”, National Autistic Society, 14 August 2020, Bron: https://www.autism.org.uk/advice-and-guidance/topics/behaviour/toileting/parents
¹⁹ “Potty training problems”, NHS, 16 August 2018, Bron: https://www.nhs.uk/conditions/baby/babys-development/potty-training-and-bedwetting/potty-training-problems/