Bedplassen (enuresis nocturna) is onwillekeurig urineren tijdens de nacht.1 Hoewel bedplassen doorgaans iets voor kinderen is,2 komt het ook relatief vaak voor bij ouderen; 0,5% tot 1% van de volwassenen plast immers in bed.3 Het komt zelfs nog vaker voor naarmate je ouder wordt, en dan vooral wanneer je lijdt aan andere aandoeningen zoals dementie4 of een beperkte mobiliteit.5 

Het kan heel naar en gênant zijn wanneer je als volwassene opeens in bed plast – om nog maar te zwijgen over de last die al die extra vuile was met zich meebrengt! Daarom hebben we onze beste tips verzameld om je enuresis nocturna onder controle te krijgen. 

De oorzaak van plots bedplassen bij minder mobiele volwassenen 

Zowel je levensstijl als medische problemen kunnen ervoor zorgen dat je als volwassene ineens in bed plast, in het bijzonder wanneer je mobiliteit beperkt is. We hebben het dan over: 

• leeftijdsgebonden aandoeningen, zoals MS, de ziekte van Parkinson en dementie; 
• uitdroging;  
• stenen in de urinewegen; 
• problemen met de prostaat; 
• blaaskanker;6 
• genen;  
• een blaascapaciteit die kleiner is dan gemiddeld; 
• slaapstoornissen; 
• constipatie;7 
• diabetes; 
• urineweginfecties (UWI’s); 
• bijwerkingen van geneesmiddelen;8 
• andere maagdarmaandoeningen, zoals PDS;9 
• abnormale hoeveelheden van het antidiuretische hormoon; 
• stress en angst; 
• een overactieve blaas;10 
• stoffen die de blaas irriteren, zoals alcohol en cafeïne.11 

Bovendien kan een beperkte mobiliteit, of die nu veroorzaakt wordt door een handicap of de leeftijd, de symptomen van volwassenen die ineens bedplassen verergeren.12 Dat is deels te wijten aan het fysieke onvermogen om op tijd op het toilet te raken, en aan het feit dat mentale gezondheidsproblemen kunnen verergeren door mobiliteitsproblemen.13 

Zo help je volwassenen die plots bedplassen 

Er zijn tal van manieren om volwassenen te helpen die ineens bedplassen. Die manieren delen we op in preventieve maatregelen, medicatie en de aanpak van urineverlies. 

Voorkomen dat volwassenen opeens bedplassen 

Om de kans te verkleinen dat je als volwassene plots in bed plast, kun je proberen om: 

• minder te drinken voor het slapengaan; 
• minder cafeïne in te nemen;  
• je blaas volledig te ledigen voor het slapengaan; 
• het toilet ’s nachts toegankelijker maken – voor volwassenen met een beperkte mobiliteit kun je bijvoorbeeld een toiletverhoger plaatsen en ervoor zorgen dat de weg naar het toilet vrij is. Je kunt zelfs overwegen om een wc-stoel naast het bed te zetten of een bedpan te gebruiken;  
• de stoelgang op te volgen; dat zal je helpen te bepalen of constipatie een probleem is;14 
• willekeurige wekkers te zetten voor een nachtelijk toiletbezoek. Omdat de tijdstippen van de wekkers van nacht tot nacht verschillen, voorkom je dat de blaas leert om zich op een vast tijdstip te ledigen;15 
• de blaas te trainen: ga overdag op vaste tijdstippen naar het toilet en verleng stelselmatig de tijd tussen toiletbezoeken. Zo leer je je blaas om de urine langer vast te houden;16 
• je inname te verminderen van andere zaken die de blaas irriteren, zoals alcohol, kunstmatige zoetstoffen en gesuikerde drankjes;17 
• bekkenbodemoefeningen te doen; 
• af te vallen, want overgewicht kan druk zetten op je blaas.18 

Medicatie om enuresis nocturna te verlichten 

Je zorgverlener kan ook medische behandelingen voorstellen om het plotse bedplassen bij volwassenen onder controle te krijgen. Enkele voorbeelden: 

• de correcte medische zorg voorzien voor andere aandoeningen die urineverlies beïnvloeden. Dat kan bij minder mobiele volwassenen gaan over de behandeling van artritis, een misvormd heupgewricht of slechtziendheid. Ook de behandeling van constipatie kan helpen de continentie te herstellen;19 
• niet-essentiële medicatie die een negatieve impact op incontinentie heeft, zoals slaappillen, wijzigen of verminderen; 
• starten met medicatie die je nieren minder urine doet produceren, of die een overactieve blaas kalmeert; 
• een chirurgische ingreep ondergaan om de continentie te verbeteren.20 

Nachtelijk urineverlies onder controle krijgen 

Als je na al die tips nog steeds last hebt van nachtelijk urineverlies, kun je comfortabel blijven door: 

• de juiste incontinentieproducten voor jouw situatie te kiezen. iD Slip is een uitstekende oplossing voor minder mobiele volwassenen die ineens bedplassen. Dit productgamma bevat alles-in-één-broekjes met verschillende absorptievermogens. Ze zijn bovendien comfortabel en veilig en zorgen voor een instant droog gevoel. Je kunt ze gemakkelijk al liggend verschonen, waardoor ze ideaal zijn voor zorgverleners van volwassenen met een beperkte mobiliteit; 
• ervoor te zorgen dat de incontinentieproducten correct aangebracht zijn om het risico op lekkagesken op het beddengoed tot een minimum te beperken; 
• extra kledij te dragen om ervoor te zorgen dat je incontinentieproduct goed blijft zitten;21 
• luchtverfrisser te gebruiken als je vindt dat de geur problematisch is;  
• je na een ongelukje te wassen met een verzachtende reinigingsgel om schuurplekken op de huid te voorkomen; 
• je matras te beschermen met producten zoals een waterbestendige matrasbeschermer of wegwerpbare bedonderleggers;22  
• natriumbicarbonaat op de natte plekken te strooien om de urine te absorberen en de geur weg te nemen.23 

Als je deze tips volgt, zijn we er zeker van dat je het plotse bedplassen bij volwassenen onder controle krijgt en op beide oren zal slapen! 

---

Bronnen

¹ “Diagnosing and Treating Bed Wetting in the Elderly”, Agingcare.com, n.d., Source: https://www.agingcare.com/articles/bed-wetting-in-elderly-133823.htm
² “Bedwetting in children”, NHS, 27 April 2020, Source: https://www.nhs.uk/conditions/bedwetting/
³ “What is World Bedwetting Day and why is it important?”, Bladder & Bowel UK, 25 May 2021, Source: https://www.bbuk.org.uk/blog/what-is-world-bedwetting-day-and-why-is-it-important/
⁴ “Toilet problems, continence and dementia”, Alzheimer’s Society, 23 February 2021, Source: https://www.alzheimers.org.uk/get-support/daily-living/toilet-problems-continence
⁵ “Treatment of Overactive Bladder and Incontinence in the Elderly”, Darshan Shah, MD, & Gopal Badlani, MD, 2002, Source: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1476020/
⁶ “What Causes Incontinence In The Elderly At Night?”, Samantha Hall, 10 December 2018, Source: https://www.incontinence.co.uk/what-causes-incontinence-in-the-elderly-at-night
⁷ “What Is Nocturnal Enuresis (Bedwetting)?”, Urology Care Foundation, n.d., Source: https://www.urologyhealth.org/urologic-conditions/bed-wetting-(enuresis)
⁸ “Diagnosing and Treating Bed Wetting in the Elderly”, Agingcare.com, n.d., Source: https://www.agingcare.com/articles/bed-wetting-in-elderly-133823.htm
⁹ “Toilet problems, continence and dementia”, Alzheimer’s Society, 23 February 2021, Source: https://www.alzheimers.org.uk/get-support/daily-living/toilet-problems-continence
¹⁰ “Ask the doc: what causes bedwetting in adults? (and how can I make it stop?)”, National Association for Continence, n.d., Source: https://www.nafc.org/bhealth-blog/ask-the-expert-what-causes-bedwetting-in-adults-and-how-can-i-make-it-stop
¹¹ “Adult Bedwetting (Enuresis)”, Beaumont, n.d., Source: https://www.beaumont.org/conditions/enuresis
¹² “Adult Bed-wetting: Causes, Diagnosis & Treatment”, Jennifer Hines, 16 August 2018, Source: https://www.alaskasleep.com/blog/adult-bedwetting-causes-diagnosis-treatment
¹³ Ibid.
¹⁴ “10 tips to control bedwetting in children and adults”, Hanna Landman, n.d., Source: https://www.nafc.org/bhealth-blog/10-tips-to-control-bedwetting-in-children-and-adults
¹⁵ “Adult Bedwetting (Enuresis)”, Beaumont, n.d., Source: https://www.beaumont.org/conditions/enuresis
¹⁶ “Bed-Wetting in Adults”, Stephanie Watson, 20 January 2021, Source: https://www.webmd.com/urinary-incontinence-oab/bed-wetting-in-adults
¹⁷ “Causes of Bed-Wetting in Adults and How to Treat It”, Kimberly Holland, 25 October 2018, Source: https://www.healthline.com/health/adult-bed-wetting
¹⁸ “Nocturnal Enuresis – Causes of bedwetting in adults”, Gail Ford-Rowley, 10 June 2021, Source: https://www.hartmanndirect.co.uk/information-centre/nocturnal-enuresis-bedwetting-in-adults/
¹⁹ “Treatment of Overactive Bladder and Incontinence in the Elderly”, Darshan Shah, MD, & Gopal Badlani, MD, 2002, Source: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1476020/
²⁰ “Bed-Wetting in Adults”, Stephanie Watson, 20 January 2021, Source: https://www.webmd.com/urinary-incontinence-oab/bed-wetting-in-adults
²¹ “Nocturnal Enuresis – Causes of bedwetting in adults”, Gail Ford-Rowley, 10 June 2021, Source: https://www.hartmanndirect.co.uk/information-centre/nocturnal-enuresis-bedwetting-in-adults/
²² “What Is Nocturnal Enuresis (Bedwetting)?”, Urology Care Foundation, n.d., Source: https://www.urologyhealth.org/urologic-conditions/bed-wetting-(enuresis)
²³ “Tips on caring for people with learning disabilities – bedwetting”, NT Contributor, 8 July 2011, Source: https://www.nursingtimes.net/archive/tips-on-caring-for-people-with-learning-disabilities-bedwetting-08-07-2011/