Wanneer een patiënt plotseling urine-incontinentie (UI) heeft, is dit meestal een symptoom van een onderliggende ziekte.ⁱ Bij oudere mensen kan urineverlies optreden als gevolg van urineweginfecties, gevorderde dementie, ernstige schade aan het centrale zenuwstelsel, prostatectomie en nog veel meer. Daarom is het belangrijk om te weten en te begrijpen wat de oorzaak ervan is en hoe het op de juiste manier moet worden aangepakt. Als de onderliggende ziekte onomkeerbaar is, is het cruciaal om de incontinentie van de patiënt te behandelen om te proberen om gezondheidscomplicaties te verzachten. 

Lees verder om alles te vernemen wat u moet weten over incontinentiezorg voor ouderen, vanaf het opstellen van een zorgplan, tot de beoordelingen, de interventies en onze aanbevolen strategieën om ermee om te gaan. 

Ouderenzorg voor patiënten met incontinentie 

Op basis van onderzoek is 50,4% van de 65-jarige volwassenen met incontinentie thuis onafhankelijk. De overige 41,5% wordt thuis verzorgd, terwijl 8,1% afhankelijk is van zorgverleners in zorginstellingen.ⁱⁱ 

Totaal verlies van controle over de blaas en immobiliteit zijn de meest voorkomende redenen om een senior toe te laten tot een instelling. Ongeveer 50% van de bewoners van zorginstellingen ervaart urine-incontinentie, en sommige zijn al incontinent bij opname terwijl anderen het ontwikkelen na hun toelating.ⁱⁱⁱ 

Om deze reden is het belangrijk om een goede medische evaluatie van de oudere patiënt uit te voeren. Specialisten moeten ook een nauwlettende monitoring uitvoeren en de aanpak van de incontinentiezorg evalueren om de aandoening effectief te beheren of het normale urineproces te herstellen.  

Ontwikkeling van een incontinentiezorgplan  

Als iemand die ouderenzorg biedt, is het cruciaal om actief deel te nemen aan de ontwikkeling van het incontinentiezorgplan, ongeacht of ze thuis onafhankelijk zijn of afhankelijk zijn van een verpleegkundige in een instelling. Er moet een dialoog zijn tussen de instelling en de familie van de bewoner over de diagnose, behandelingsopties, verwachtingen en effecten van het weigeren van een behandeling.^iv Op deze manier kunnen u en de patiënt een weloverwogen beslissing nemen. 

Beoordeling: Soorten urine-incontinentie 

Het identificeren van het soort incontinentie is een stap om een patiënt een juiste beoordeling en de passende interventies en beheer van urine-incontinentie bij ouderen te bieden.^v  

• Overactieve blaas kan worden veroorzaakt door veroudering of neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose, beroerte, blaasontsteking of diabetes. Patiënten kunnen de drang voelen om vaak te plassen, maar kunnen zich niet lang genoeg inhouden om het toilet te bereiken. 

• Stressincontinentie treedt op wanneer er extra stress op de blaas is. Patiënten kunnen tijdens het lachen, niezen, tillen, hoesten of lopen een paar druppels urine lekken.  

• Gemengde incontinentie is de combinatie van stressincontinentie en overactieve blaas. 

• Overloopincontinentie gebeurt wanneer de blaas van een patiënt nooit volledig leegloopt, omdat urine niet uit de blaas kan stromen vanwege een blokkade. De blaas kan zich helemaal niet samentrekken of heeft zeer zwakke contracties. Zo hebben de patiënten altijd het gevoel dat hun blaas vol is en lekken ze vaak onbewust een paar druppels.  

• Functionele incontinentie kan worden veroorzaakt door neurologische aandoeningen, beroerte of ernstige wervelkolomproblemen. Wanneer de patiënten de behoefte voelen om te plassen, kunnen ze vaak niet zelf naar het toilet.  

• Voorbijgaande incontinentie kan verband houden met slechte mobiliteit, fysieke zwakte, neurologische aandoeningen, infecties, belemmeringen in de locatie (bijvoorbeeld slechte verlichting, verre locatie van het toilet of fysieke beperkingen) en talrijke medicijnen.^vi 

Interventies voor incontinentie bij oudere patiënten 

Een behandeling met medicijnen en gedragsprogramma’s zijn de meest voorkomende opties om urine-incontinentie onder controle te houden.^vii Gedragsprogramma’s omvatten blaastraining, bekkenbodem-oefeningen en getimed plassen. Andere interventies zijn medische hulpmiddelen (bijv. pessaria), intermitterende katheterisatie om de 3 tot 6 uur voor het legen van de blaas en gebruik van incontinentieluiers en kledingstukken. 

Zorg ervoor dat je complicaties zo goed mogelijk voorkomt, omdat urine-incontinentie kan leiden tot schaamte, ongemak en lichamelijke problemen. Senioren kunnen bijvoorbeeld huidproblemen krijgen door dag en nacht een natte huid te hebben.^viii Regelmatig gebruik van een katheter verhoogt de kans op het ontwikkelen van bacteriële infecties zoals een urineweginfectie.^ix Ten slotte kan verslechtering van de bekkenbodemspieren een prolaps van de baarmoeder veroorzaken, waardoor het risico op overloopincontinentie toeneemt.^x 

Hoe goed te zorgen voor oudere patiënten met incontinentie 

Urine-incontinentie bij ouderen is een symptoom van een onderliggende ziekte. Omdat ziekten na verloop van tijd erger kunnen worden, neemt ook de incontinentie toe. Daarom zijn een goede beoordeling en passende interventies van cruciaal belang om oudere patiënten te helpen hun normale urinefunctie te herstellen en tegelijkertijd gezondheidscomplicaties te verminderen. Voer daarnaast nauwlettend toezicht uit om tekenen van verbetering te zien en eventuele problemen op te lossen. 

Wanneer je zorgt voor iemand met incontinentie, moet je betrokken zijn bij het nemen van zorgbeslissingen en het volgen van het aanbevolen zorgproces om de normale blaasfunctie van de patiënt te herstellen en tegelijkertijd de complicaties te minimaliseren.  

Klik hier voor meer advies over incontinentiezorg voor ouderen thuis en zorginstellingen. 

^{[i] What is Urinary Incontinence?} 

^{[ii] How Big is the Problem? Incontinence in Numbers} 

^{[iii] Urinary and Faecal Incontinence in Nursing Home Residents} 

^{[iv] Management of Urinary Incontinence in the Community} 

^{[v] Incontinence: Tips for Carers} 

^{[vi] What Causes Transient Incontinence?} 

^{[vii] Incontinence Management for Nursing Homes} 

^{[viii] Skin Problems that are Caused by Incontinence} 

^{[ix] Catheter-Associated Urinary Tract Infections} 

^{[x] Incontinence and Voiding Difficulties Associated with Prolapse}